Πέθανε το πρωί της 25ης Ιανουαρίου 2016 ο Θανάσης Τζαβάρας, σε ηλικία 77 ετών.

Πέθανε το πρωί της 25ης Ιανουαρίου 2016 ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής και ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θανάσης Τζαβάρας, σε ηλικία 77 ετών. Είχε γεννηθεί στην Αθήνα το 1939, σπούδασε Νευρολογία-Ψυχιατρική στο Παρίσι και έπειτα από μια σύντομη περίοδο έρευνας στο επιστημονικό πεδίο της Νευροψυχολογίας, αφιερώθηκε στην Ψυχανάλυση και ειδικά στη Φροϋδική Σχολή του Λακάν.

Ο Θανάσης Τζαβάρας προτίμησε να μη μείνει στη Γαλλία. Επέστρεψε και εργάστηκε στην Ελλάδα για πάρα πολλά χρόνια, αναλαμβάνοντας, μαζί με άλλους, τον ρόλο και την ευθύνη να διαδώσει την ψυχαναλυτική σκέψη στη χώρα μας, τότε που η ψυχανάλυση ήταν για το ευρύ κοινό επενδεδυμένη με πολλές προκαταλήψεις και ασυνείδητες φαντασιώσεις που άγγιζαν τα όρια του μεταφυσικού. 
Η αντίσταση στην προσπάθεια διάδοσης τέτοιων ιδεών επέφερε –όχι αμελητέο- προσωπικό κόστος. Όμως, για τους ψυχαναλυτές όπως ο Θανάσης Τζαβάρας, αυτό το κόστος δεν αποτέλεσε εμπόδιο ή αιτία εγκατάλειψης της προσπάθειας, αλλά πρώτη ύλη για κατανόηση και δημιουργικότητα.
Η συνεισφορά του στην επιστημονική γνώση είναι τεράστια. Ενδεικτικά, θα πρέπει να αναφερθεί ότι, είχε δημοσιεύσει πάνω από 200 εργασίες σε ξενόγλωσσα επιστημονικά περιοδικά με κριτές, ενώ υπήρξε συγγραφέας έξι μονογραφιών και συνέβαλλε στην έκδοση πληθώρας άλλων βιβλίων και περιοδικών, όπως η σειρά «Τρίαψις Λόγος» των εκδόσεων Εξάντας (πόσα και πόσα πρωτοποριακά εγχειρήματα δεν είχε στεγάσει ο εκδοτικός οίκος της Μάγδας Κοτζιά). Ήταν, επίσης, ιδρυτικό μέλος του ψυχαναλυτικού περιοδικού Εκ των Υστέρων - από τα σπουδαιότερα ψυχαναλυτικά περιοδικά στη χώρα μας. Η βαθιά συνειδητοποίηση των περιορισμών που ενέχει η γνώση του επέτρεψε να αναστοχάζεται τη συνεκτικότητα των ψυχαναλυτικών εννοιών και να μπολιάζει την επιστημονική του σκέψη με ιδέες άλλων Σχολών της Ψυχολογίας, συνεισφέροντας σημαντικά στην εξέλιξη της ψυχαναλυτικής γνώσης.
Ο θάνατος ανθρώπων όπως ο Θανάσης Τζαβάρας αποτελεί, τουλάχιστον, στιγμή αυτοσυνειδησίας για την ψυχαναλυτική κοινότητα. Ήταν από εκείνους που γνώριζε καλά πόσο ευάλωτη, πόσο πεπερασμένη είναι η ανθρώπινη ύπαρξη, γι’ αυτό η ψυχαναλυτική του «ματιά» ήταν στραμμένη «προς τα έξω», στο παρόν, το οποίο προσπαθούσε να αποκωδικοποιήσει με βάση την ιστορικότητα των εκάστοτε κοινωνικών συνθηκών ώστε να προσφέρει ένα συνεκτικό ερμηνευτικό πλαίσιο για την κατανόηση της πραγματικότητας.
Η ψυχανάλυση για τον Θανάση Τζαβάρα ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία, την κοινωνία και την αναγκαιότητα του παρόντος.
Θεωρούσε ότι η ψυχανάλυση δεν προχώρησε παράλληλα με τις ιστορικές και τις κοινωνικές συνθήκες, αλλά μέσα και μαζί με αυτές. Έτσι, χρησιμοποίησε την «εκ των υστέρων» θεώρηση όχι απλά για να προσεγγίσει την εξέλιξη του ψυχαναλυτικού κινήματος ως αυτόνομου οργανισμού, αλλά περισσότερο ως «σώματος» που, παρά τη «ρωμαλέα όψη» την οποία του έδινε η βαθιά γνώση για τον ψυχισμό του ανθρώπου, δεν έπαψε ποτέ να διατηρεί τη φθαρτότητά του.
Αυτό ακριβώς αντικατοπτρίζεται και σε αυτό που είχε ο ίδιος αναφέρει σε συνέντευξή του στο Βήμα της Κυριακής πριν από τέσσερα χρόνια, στις 25/9/2011:

Η απόλαυση της ζωής είναι ότι ζούµε. Η νίκη σε οποιοδήποτε στρατόπεδο δεν είναι τίποτε άλλο από το γεγονός ότι ζούµε. […] Η όποια προετοιµασία συνίσταται στο να ξέρουµε ότι έτσι κι αλλιώς είµαστε ευάλωτοι – που είµαστε, γιατί είµαστε θνητοί, και το µόνο ζώο που ξέρει ότι πεθαίνει είναι ο άνθρωπος.

 http://booksjournal.gr