Τετάρτη 26 Δεκεμβρίου 2012

Και πότε σε είδαμε γυμνό?


Με την πρώτη ματιά έβλεπε κανείς απλώς μια γριούλα. Έσερνε τα βήματά της στο χιόνι, μόνη, παρατημένη, με σκυμμένο κεφάλι. Όσοι περνούσαν από το πεζοδρόμιο της πόλης αποτραβούσαν το βλέμμα τους, για να μη θυμηθούν ότι τα βάσανα και οι πόνοι δεν σταματούν όταν γιορτάζουμε Χριστούγεννα.
Ένα νέο ζευγάρι μιλούσε και γελούσε με τα χέρια γεμάτα από ψώνια και δώρα και δεν πρόσεξαν τη γριούλα. Μια μητέρα με δυο παιδιά βιάζονταν να πάνε στο σπίτι της γιαγιάς. Δεν έδωσαν προσοχή. Ένας παπάς είχε το νου του σε ουράνια θέματα και δεν την πρόσεξε.
Αν πρόσεχαν όλοι αυτοί, θα έβλεπαν ότι η γριά δεν φορούσε παπούτσια. Περπατούσε ξυπόλητη στον πάγο και το χιόνι. Με τα δυο της χέρια η γριούλα μάζεψε το χωρίς κουμπιά παλτό της στο λαιμό. Φορούσε ένα χρωματιστό φουλάρι στο κεφάλι· σταμάτησε στη στάση σκυφτή και περίμενε το λεωφορείο. Ένας κύριος που κρατούσε μια σοβαρή τσάντα περίμενε κι αυτός στη στάση, αλλά κρατούσε μια απόσταση. Μια κοπέλα περίμενε κι αυτή, κοίταξε πολλές φορές τα πόδια τής γριούλας, δεν μίλησε.
Ήρθε το λεωφορείο και η γριούλα ανέβηκε αργά και με δυσκολία. Κάθησε στο πλαϊνό κάθισμα, αμέσως πίσω από τον οδηγό. Ο κύριος και η κοπέλα πήγαν βιαστικά προς τα πίσω καθίσματα. Ο άντρας που καθόταν δίπλα στη γριούλα στριφογύριζε στο κάθισμα κι έπαιζε με τα δάχτυλά του. «Γεροντική άνοια», σκέφτηκε. Ο οδηγός είδε τα γυμνά πόδια και σκέφτηκε: «Αυτή η γειτονιά βυθίζεται όλο και πιο πολύ στη φτώχεια. Καλύτερα να με βάλουν στην άλλη γραμμή, της λεωφόρου». Ένα αγοράκι έδειξε τη γριά. «Κοίταξε, μαμά, αυτή η γριούλα είναι ξυπόλυτη». Η μαμά ταράχτηκε και του χτύπησε το χέρι. «Μη δείχνεις τους ανθρώπους, Αντρέα! Δεν είναι ευγενικό να δείχνεις». «Αυτή θα έχει μεγάλα παιδιά», είπε μια κυρία που φορούσε γούνα. «Τα παιδιά της πρέπει να ντρέπονται». Αισθάνθηκε ανώτερη, αφού αυτή φρόντισε τη μητέρα της.
Μια δασκάλα στη μέση του λεωφορείου στερέωσε τα δώρα που είχε στα πόδια της. «Δεν πληρώνουμε αρκετούς φόρους, για να αντιμετωπίζονται καταστάσεις σαν αυτές;» είπε σε μια φίλη της που ήταν δίπλα της. «Φταίνε οι δεξιοί», απάντησε η φίλη της. «Παίρνουν από τους φτωχούς και δίνουν στους πλούσιους». «Όχι, φταίνε οι άλλοι», μπήκε στη συζήτηση ένας ασπρομάλλης. Με τα προγράμματα πρόνοιας κάνουν τους πολίτες τεμπέληδες και φτωχούς». «Οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να αποταμιεύουν», είπε ένας άλλος που έμοιαζε μορφωμένος. «Αν αυτή η γριά αποταμίευε όταν ήταν νέα, δεν θα υπέφερε σήμερα». Και όλοι αυτοί ήταν ικανοποιημένοι για την οξύνοιά τους που έβγαλε τέτοια βαθιά ανάλυση.
Αλλος ένας έμπορος αισθάνθηκε προσβολή από τις εξ αποστάσεως μουρμούρες των συμπολιτών του. Έβγαλε το πορτοφόλι του και τράβηξε ένα εικοσάρι. Περπάτησε στο διάδρομο και το έβαλε στο τρεμάμενο χέρι της γριούλας. «Πάρε, κυρία, να αγοράσεις παπούτσια». Η γριούλα τον ευχαρίστησε κι εκείνος γύρισε στη θέση του ευχαριστημένος, που ήταν άνθρωπος της δράσης.
Μια καλοντυμένη κυρία τα πρόσεξε όλα αυτά και άρχισε να προσεύχεται από μέσα της. «Κύριε, δεν έχω χρήματα. Αλλά μπορώ νΌ απευθυνθώ σε σένα. Εσύ έχεις μια λύση για όλα. Όπως κάποτε έριξες το μάννα εξ ουρανού, και τώρα μπορείς να δώσεις ό,τι χρειάζεται η κυρούλα αυτή για τα Χριστούγεννα».
Στην επόμενη στάση ένα παληκάρι μπήκε στο λεωφορείο. Φορούσε ένα χοντρό μπουφάν, είχε ένα καφέ φουλάρι και ένα μάλλινο καπέλο που κάλυπτε και τα αυτιά του. Ένα καλώδιο συνέδεε το αυτί του με μια συσκευή μουσική. Ο νέος κουνούσε το σώμα του με τη μουσική που άκουε. Πήγε και κάθισε απέναντι στη γριούλα. Όταν είδε τα ξυπόλυτα πόδια της, το κούνημα σταμάτησε. Πάγωσε. Τα μάτια του πήγαν από τα πόδια της γιαγιάς στα δικά του. Φορούσε ακριβά ολοκαίνουργια παπούτσια. Μάζευε λεφτά αρκετό καιρό για να τα αγοράσει και να κάνει εντύπωση στην παρέα. Το παληκάρι έσκυψε και άρχισε να λύνει τα παπούτσια του. Έβγαλε τα εντυπωσιακά παπούτσια και τις κάλτσες. Γονάτισε μπροστά στη γριούλα. «Γιαγιά, είπε, βλέπω ότι δεν έχεις παπούτσια. Εγώ έχω κι άλλα». Προσεκτικά κι απαλά σήκωσε τα παγωμένα πόδια και της φόρεσε πρώτα τις κάλτσες κι ύστερα τα παπούτσια του. Η γριούλα τον ευχαρίστησε συγκινημένη.
Τότε το λεωφορείο έκανε πάλι στάση. Ο νέος κατέβηκε και προχώρησε ξυπόλυτος στο χιόνι. Οι επιβάτες μαζεύτηκαν στα παράθυρα και τον έβλεπαν καθώς βάδιζε προς το σπίτι του. «Ποιος είναι;», ρώτησε ένας. «Πρέπει να είναι άγιος», είπε κάποιος. «Πρέπει να είναι άγγελος», είπε ένας άλλος. «Κοίτα! Έχει φωτοστέφανο στο κεφάλι!» φώναξε κάποιος. «Είναι ο Χριστός!» είπε η ευσεβής κυρία. Αλλά το αγοράκι, που είχε δείξει με το δάχτυλο τη γιαγιά, είπε: Όχι, μαμά τον είδα πολύ καλά. Ήταν ΑΝΘΡΩΠΟΣ».
(Από την Ξένια Σώντερς

Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2012

Σύνδρομο Down



Σύνδρομο Down  (with the prejudice)
Αποφάσισα να τιτλοφορήσω έτσι αυτό το απόσπασμα από τη συνέντευξη του Πάμπλο Πινέδα ,του πρώτου δασκάλου με συνδρομο down , αντί όποιου άλλου σχολίου. Την πλήρη συνέντευξη θα βρείτε στο αντικλείδι
WELT ONLINE: Ποια είναι η γνώμη σας για την έκτρωση εμβρύων στα οποία έχει προγεννητικά διαγνωστεί κάποια καθυστέρηση, πράγμα που αποτελεί αντικείμενο αντιπαράθεσης αυτή την εποχή στη Γερμανία;
ΠΙΝΕΔΑ: Είμαι αντίθετος στην έκτρωση. Όχι για ηθικούς λόγους αλλά λόγω της εμπειρίας μου. Είναι δύσκολες καταστάσεις και εμπειρίες ,αλλά σε εμπλουτίζουν ως άνθρωπο. Εξαιτίας της έκτρωσης κάποιος/α δεν θα τις βιώσει ποτέ .Γονείς με παιδιά που είναι «διαφορετικά» γίνονται καλύτεροι γονείς. Γίνονται ανεκτικότεροι και πιο αλληλέγγυοι. Δεν είναι καλό να επιλέγεις ένα παιδί “`a la carte”. Σε τελική ανάλυση επιλέγουμε το τέλειο. Και όταν όλοι είναι ίδιοι, τότε είμαστε σε πολλά φτωχότεροι. Ακόμη και τα λουλούδια διαφέρουν ,αλλά όλα είναι όμορφα.. Αυτή η τάση για ομογενοποίηση είναι κακή .Όταν όλοι σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο, έχουν την ίδια εμφάνιση, είναι όλοι ομοιόμορφοι, αυτό είναι ο Φασισμός.

Σάββατο 1 Δεκεμβρίου 2012

Το ψυχικό τραύμα αποτελεί εγγύηση

Το παρόν άρθρο αποτελεί πόνημα του συγγραφέα DANIEL MACKLER .Το βρήκα ιδιαιτέρως ενδιαφέρον  και παραθέτω μια ελευθερη  απόδοση ενός μέρους του.


Με ένα τραυματισμένο παιδί οι "κουρασμένοι" γονείς μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι διότι ουδείς θα επιχειρήσει να αμφισβητήσει την  αρρωστημένη εξουσία τους.
Ενας τραυματισμένος φοιτητής αποτελεί εγγύηση για τους "κουρασμένους" καθηγητές διότι διότι δεν αμφισβητεί μια εξουσία που αλλιώς δε θα μπορούσαν να κατακτήσουν
Ενας τραυματισμένος στρατιώτης αποτελεί εγγύηση για τους αιμοδιψείς ανωτέρους του διότι εύκολα θα εκτελέσει οποιαδήποτε διαταγή τους
Ένας τραυματισμένος σύζυγος αποτελεί εγγύηση για τον σύντροφο του διότι ποτέ δε θα χρειαστεί να τον κοιτάξει στα μάτια και να ομολογήσει όλες εκείνες τις αλήθειες που γκρεμίζουν ψευδείς σχέσεις. Επιπλέον κρατά το γάμο του, δε μένει μόνος με τον εαυτό του και χαίρει της εκτίμησης της κοινωνίας ως τίμιος οικογενειάρχης

ΑΛΛΑ τραυματισμένοι γονείς δεν αποτελούν εγγύηση για τα παιδιά τους. Συνθλίβουν τη ζωντάνια τους, αρνούνται να ακούσουν τις ικεσίες τους για αγάπη και υποστήριξη και εγκαταλείπουν τη δυνατότητά τους να αναπτυχθούν και να να ζουν την αλήθεια

Και οι τραυματισμένοι δάσκαλοι δεν αποτελούν εγγύηση για τους μαθητές τους.Σκοτώνουν τον πόθο τους για γνώση, και τοποθετούν έναν ηλεκτροφόρο φράχτη σε κάθε απόπειρα  "απλώματος" της φυσικής τους περιέργειας.

Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2012

Alice Miller. Το σώμα δεν ψεύδεται ποτέ


Το παρακάτω κείμενο αποτελεί μέρος του άρθρου The body never lies: A challenge 
Επιτρέψτε μου μια ελεύθερη μετάφραση

Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι οι συνέπειες των πρώιμων και "αθέατων" τραυμάτων  είναι τόσο σοβαρές, ακριβώς επειδή προέρχονται από  την πεποίθηση ότι το να υποφέρει ένα παιδί , επειδή  κάποιος ενηλικος το χτύπησε ή το γελοιοποίησε είναι άνευ σημασίας.
Για έναν ενήλικο είναι εύκολο να φανταστεί εαυτόν τρομοκρατημένο και ταπεινωμένο αν δεχτεί ξαφνική επίθεση από έναν γίγαντα 10 φορές μεγαλύτερό του. Για ένα παιδί δεν ισχύει το ίδιο?
Οι γονείς πιστεύουν ότι τα χαστούκια  αφενός δεν πληγώνουν, αφετέρου παιδαγωγούν.
Το ίδιο καταλήγουν να πιστεύουν και τα ίδια τα παιδιά. Κάποιοι ίσως και να γελούν ακόμη  ή και να χλευάζουν τον πόνο που ένιωθαν ως παιδιά. Ως ενήλικες  γίνονται ακόμη και λογοτέχνες όπως ο James Joyce και πολλοί άλλοι.


But we must not forget that the consequences of early, invisible injuries are so severe precisely because they derive from the trivialization of childhood suffering and the denial of its importance. Adults can easily imagine that they would be horrified and humiliated if they were suddenly attacked by a raging giant many times bigger than themselves. Yet we assume that small children will not react in the same way, although we have all kinds of evidence to indicate how sensitively and competently children respond to their environment (cf. Martin Dornes: Der kompetente Sδugling; Jesper Juul: Your Competent Child). Parents believe that slaps and spanking do not hurt. Such treatment is designed to impress certain values on their children.And the children end up believing that themselves. Some even learn to laugh the whole thing off and to deride the pain they felt at the humiliations inflicted on them. As adults they adhere to this derision, they are proud of their own cynicism, sometimes even making literature out of it, as in the case of James Joyce, Frank McCourt, and many others. 

Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012

Αγαπητέ Θεέ

Το γράμμα που θα διαβάσετε γράφτηκε πριν από περίπου 7 χρόνια.
Δόθηκε ως εργασία σε παιδιά που νοσηλεύονταν εκείνη την περίοδο.
Το θέμα ήταν:  Γράψτε μία επιστολή τής οποίας οι πρώτες 2 λέξεις θα είναι "αγαπητέ Θεέ" 
Η επιστολή θα είναι ανώνυμη. Θα ανοιχτεί , και θα αναρτηθεί στους διαδρόμους της Κλινικής,  5 χρόνια μετά. 

Τα παιδιά συμμετείχαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην εργασία , γεγονός που ομολογουμένως δεν περίμενα
Τα γράμματα έμπαιναν σε μία κάλπη και η υπόσχεση που είχα δώσει στα παιδιά,  τηρήθηκε.

Νομίζω ότι οι επιστολές αυτές αξίζει εκτός από την Κλινική να αναρτηθούν και στη Διάνυξη


Αγαπητέ Θεέ*

Εγώ κι η οικογένειά μου είμαστε πολύ στενοχωρημένοι γιατί κάθε χρόνο πεθαίνει κι ένας συγγενής.
Φοβάμαι τόσο πολύ. Σε παρακαλώ κάνε το θαύμα σου για να μην πεθαίνει κανείς! (Λυπησου μας)
Έχει 4 χρόνια που άρχισε αυτό.

Αγόρι: 11 ετών 

ΑΝΤΩΝΗΣ
* H έμπνευση για την εργασία προερχόταν από το βιβλίο του Ερικ Εμανουέλ Σμιτ "Αγαπητέ Θεέ"

Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου 2012

Μαζεύοντας το μέλι της ψυχής




ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ
Το Εξειδικευμένο Κέντρο Κοινωνικής και Επαγγελματικής Ένταξης(ΕΚΚΕΕ) της
Μονάδας Απεξάρτησης 18 Άνω
και
η Μονάδα Οικογενειακής Θεραπείας Ψ.Ν.Α.

διοργανώνουν ημερίδα :
Απρόβλεπτα γεγονότα, μια συστημική προσέγγιση
Προσκεκλημένοι ομιλητές:

Jacques Pluymaekers Ψυχολόγος, Οικογενειακός Θεραπευτής, Πρόεδρος της EFTA‐CIM
Σωτήρης Μανωλόπουλος Ψυχίατρος‐Παιδοψυχίατρος, Ψυχαναλυτής

Πέμπτη 11 Οκτωβρίου 2012, 9:00-15:30
Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής
Λεωφόρος Αθηνών 374, Χαϊδάρι



Τετάρτη 22 Αυγούστου 2012

...προ του γάμου!!!

Αν και στη Διάνυξη αναρτάται συγκεκριμένο περιεχόμενο, δεν μπορώ να αντισταθώ στις στυλιστικές προτάσεις της Μαρίας ( 9 ετών) ,για μελλονύμφους .

 Πριν λοιπόν πάρετε τη μεγάλη απόφαση μελετήστε προσεκτικά









ΚΑΙ... Η ΩΡΑ Η ΚΑΛΗ












Σάββατο 7 Απριλίου 2012

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ

Το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού δραστηριοποιούμενο από Δευτέρα έως και Σάββατο λειτουργεί με πολλές ειδικότητες ιατρών και θεραπευτών που προσφέρουν εθελοντικά και δωρεάν τις υπηρεσίες τους, προς όλους τους ανασφάλιστους, άπορους και άνεργους συμπολίτες μας που χρήζουν πρωτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

Στα πλαίσια των παροχών αυτών και αφουγκραζόμενοι τα προβλήματα της ζοφερής πραγματικότητας που διανύουμε, το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο είναι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει μια νέα ιδιαίτερα σημαντική πρωτοβουλία, την λειτουργία “ΟΜΑΔΑΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΝΕΡΓΩΝ”.

“ Στόχοι της Ομάδας αυτής είναι η ψυχολογική υποστήριξη και συναισθηματική ενδυνάμωση ανέργων συμπολιτών μας, η οικογενειακή δυναμική σε περίοδο ανεργίας καθώς και η παροχή πρακτικών συμβουλών για πιθανή επαγγελματική επανένταξη.”

Καλούμε κάθε φορέα (Κοινωνικές Υπηρεσίες Δήμων, Οργανώσεις κ.λπ) ή ιατρό – που συναντά συναθρώπους μας με αντίστοιχα προβλήματα, να τους παραπέμπει με ένα τηλεφώνημα στο Ιατρείο.

Ο άνεργος θα επικοινωνεί αρχικά με ψυχολόγο του ιατρείου και στη συνέχεια θα εντάσσεται στην Ομάδα Υποστήριξης. Οι ιατροί – εθελοντές του ιατρείου μας, όταν διαπιστώνουν αντίστοιχο πρόβλημα μπορούν να παραπέμπουν τον πολίτη – μέσω της Γραμματείας στην Ψυχολόγο κ. Ρώτα Μαρία.

Η Ομάδα θα λειτουργεί κάθε Δευτέρα και ώρα 10.30π.μ -12.00 στο χώρο του Ιατρείου ( πρώην Αμερικάνικη Βάση Ελληνικού, 200μ μετά την Τροχαία Ελληνικού).

Σας ευχαριστούμε για το ενδιαφέρον κι ευελπιστούμε στην ανταπόκρισή σας για την ενημέρωση των πολιτών.

«ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ»
Τηλ. Γραμματείας 210-9631-950 (Δευτέρα έως Σάββατο 10:00 – 13:00)
Κινητό 69 32 39 41 60
Blog http://mki-ellinikou.blogspot.com/
Email mkiellinikou@gmail.com 

Πέμπτη 1 Μαρτίου 2012

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ - ΣΥΜΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ»



Διαδικτυακή συζήτηση με θέμα τα προβλήματα βίας που αντιμετωπίζουν οι μαθητές στα σχολεία διοργανώνει το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης & Θρησκευμάτων και η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς σε συνεργασία με το «Δίκτυο κατά της Βίας στο Σχολείο» την

Τρίτη, 6 Μαρτίου 2012, «Ημέρα κατά της Βίας στο Σχολείο».


Πρόκειται για την εκδήλωση «Ενδοσχολική βία- Συμβιώνοντας στο Σχολείο», που θα πραγματοποιηθεί live- streaming (11:00 -13:00 π.μ) στην αίθουσα «Γαλάτεια Σαράντη» του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης & Θρησκευμάτων (οδός Ανδρέα Παπανδρέου 37, Μαρούσι).

Η συζήτηση θα μεταδοθεί live από την ιστοσελίδα της ιστοσελίδα της Γενικής γραμματείας Νέας γενιάς Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς.
Στην εκδήλωση θα μιλήσουν:
  • Ο Ειδικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας
  • Ο κ. Μιχάλης Κοντογιάννης, ο Γενικός Γραμματέας Νέας Γενιάς
  • Ο κ. Γιάννος Λιβανός, ο Πρόεδρος του “Δικτύου κατά της Βίας στο Σχολείο”
  • Ο κ. Ιωάννης Τσιάντης, καθηγητής Παιδοψυχιατρικής
  • Ο κ.Γεώργιος Μόσχος, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη στον Κύκλο Δικαιωμάτων του Παιδιού


Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2012

Κεκρυμμένα από καταβολής















Οι δύο αυτές εικόνες συνθέτουν το κολλάζ ενός αγοριού ηλικίας 10 ετών. Η επιλογή του θέματος είναι αποκλειστικά δική του.
 

 Μου κάνει πραγματικά εντύπωση  ο βαθμός στον οποίο τα παιδιά μαντεύουν  τις αντιδράσεις της οικογένειας στην συμπεριφορά τους, και τον βαθμό που επίσης τα ίδια συντονίζονται στον άξονα αυτής της "μαντεψιας".
      Γενικεύοντας και βλέποντας με μια λίγο πιο "βαθιά" ματιά το έργο αυτού του παιδιού,   μπορούμε να αντιληφθούμε ότι  αυτό που καταγράφει μέσα του  είναι ότι ζωή των γονιών του συνδέεται άρρηκτα με τις δικές του συμπεριφορές και επιλογές , και  ότι σχεδόν ο ίδιος φέρει την  ευθύνη για τη δική τους  ζωή .
    Κινδυνεύει να έχει την εντύπωση ότι οι άνθρωποι,  και ιδιαίτερα οι γονείς με τα παιδιά,  μοιράζονται σχέσεις εξάρτησης "ζωής και θανάτου" και όχι σχέσεις αλληλαντίδρασης που έχουν συμφωνίες και διαφωνίες αλλά παράλληλα έχουν πλούτο και προχώρημα.
    Και βεβαίως στην ηλικία  των 10 οι συμφωνίες και οι διαφωνίες  δεν αφορούν στη σχέση και στην επιλογή συντρόφου. Το μείζον θέμα σ΄αυτήν την ηλικία είναι να μπορεί το παιδί να εκφράζεται και να σχετίζεται και να ανοίγεται προς τη ζωή με θάρρος,  και να αντέχει τόσο τις επιτυχίες χωρίς να νιώθει παντοδύναμο, όσο και τις αποτυχίες χωρίς να νιώθει αδύναμο και ματαιωμένο.
     Σε άλλη περίπτωση το παιδί κινδυνεύει να  μένει ουσιαστικά εκτός δράσης στην προσπάθεια του να αποφύγει το λάθος . Ενα λάθος που στην πραγματικότητα δεν αποτελεί ούτε ματαίωση για το ίδιο το παιδί ούτε και μία συνθήκη που ο ψυχισμός του δεν μπορεί να διαχειριστεί. Αποτελεί όμως ,όπως εκείνο το καταγράφει,  ματαίωση για τους γονείς του που οι ίδιοι δεν μπορούν να διαχειριστούν,(μη την ερωτευτείς , θα πεθάνω) και αυτό είναι ένα βάρος που οι ώμοι κανενός παιδιού δεν είναι φτιαγμένοι για να σηκώνουν.